Write2Me.NL Gastenboek

Deze pagina werd te groot. Daarom wordt hij langzamerhand afgebroken. Nieuwe aanmerkingen op
spelling en taalgebruik van de Volkskrant  staan op Schoolmeester_XP, nu nog strenger!

 

Oogst aan gezochte fouten in de Volkskrant  van donderdag 31 januari 2002.

Pagina 1E: typefoutje
bulletZij moeten daarvan verslag doen in klantendossier.
bullet Een significante teruggang van economische activiteit, gedurende een paar maanden en zichtbaar in zowel de industriële productie, de werkgelegenheid, het besteedbaar inkomen en de huizenmarkt.
 Pagina 1E
Anglicisme: in het Engels is het  both ... and, in het Nederlands  zowel ...als.

Zelfde artikel: Dit vond ik de ergste fout van deze dag. In `de verwachte werkloosheidscijfers´ staat geen persoonsvorm, maar een voltooid deelwoord dat als bijvoeglijke bepaling fungeert. Vergelijk het eens met `de geachte afgevaardigde´.

bulletHet onverwacht hoge consumentenvertrouwen en de beter dan verwachtte werkloosheidscijfers duiden eveneens op en spoedig herstel.
Pagina 2E: DSP ... die
bulletDuurdere systemen beschikken over `digital sound processing´ (DSP), dat ruis en echo wegfiltert.
bulletDe reactie van Dutchtone en UPC op dergelijke sites is karakteristiek: ze stappen naar de rechter om te proberen ze van het web af te laten halen.
Pagina 2E: slordig gebruik van verwijzingen.
Pagina 4E: simpele vergissingen, maar wel allemaal in één artikel...
bulletAl de hele week komt het ene bedrijf naar het andere in opspraak wegens gerommel met de boekhouding.
bulletHet duurste concern ter wereld zou zijn door middel van overnames zijn winst hebben gemanipuleerd.
bulletTyco wist woensdag het vertrouwen van de beleggers weer terug te winnen doordat twee directie-leden aankondigde persoonlijk 1 miljoen aandelen Tyco te zullen kopen.
bulletDe Amerikaanse oliepijp-exploitant Williams stelde de publicatie van zijn jaarcijfers uit omdat het nog ruim 2 miljard dollar moet afschrijven op zijn telecomtak.
Als er in het Engels it  staat, hoeft dat in het Nederlands geen het te worden...  (Pagina 5E).

Zelfde artikel: de n bij beiden gebruik je alleen als het om personen gaat.

bulletDe verlieslijdende bedrijven laten beiden hun jaarrekeningen controleren door Andersen, de accountant die ook voor Enron werkte.
  1. Dit is een veel voorkomende fout. Na een open lettergreep zet je gewoonlijk geen medeklinker, want dan verandert de klank van de klinker. Je voorkomt dit met een apostrof, zoals bij gorilla - gorilla´s. 
  2. Bij sommige lettercombinaties is dit echter niet nodig. Zo kun je rustig niveaus met de s eraan vast schrijven, want eau wordt nooit anders uitgesproken dan als oo. Je kunt ook bij cafés de  s aan het woord zetten, want de é is altijd een ee.
  3. Van de weeromstuit gaan sommige mensen na elke klinker een ´s zetten. Zo ontstaan foute spellingen als reserve´s.
  4. In het Engels geldt dit niet. De titel van de film Gorillas in the mist wordt zelden goed gespeld.
bulletVoor café´s gelden geen sluitingstijden, dat is typerend voor Groningen.

(Truus Ruiter op pagina 23K van de Volkskrant van 31 januari 2002)

Dit staat in het zelfde artikeltje van Truus Ruiter. Onderhavige wordt alleen voor zaken gebruikt. Het is zelfs de vraag wat het hier betekent, áls het al iets betekent.
bulletHet onderhavige bestuurslid van de Stichting Poëziemarathon moet verstek laten gaan.
bulletFiguratief zijn de schilderijen, en ietwat vervreemdend: mensen in allerlei verschillende, soms nogal opvallende poses, zoals een naakte vrouw met lange kousen en een openvallende peignoir die, starend in de verte, een sigaret rookt.

(Pagina 24K)

Een beetje flauw van mij, maar BNN wilde ´s avonds horen wat er in de Volkskrant  van die dag fout was. Ik moest in Amsterdam een training geven en ik had alleen tijdens de treinreis heen en tijdens de terugreis tijd om naar fouten te speuren. Daardoor heb ik alles aangemerkt wat maar enigszins fout was.

Uiteraard is een naakte vrouw iemand zonder kleren, dus kan ik mijn gelijk makkelijk halen. Maar er mankeert bij nader inzien wel meer aan deze zin. Zo lijkt mij de pose van een vrouw met openvallende peignoir, die een sigaret rookt en in de verte staart, helemaal niet zo opvallend of vervreemdend.

bulletHet is satire van dik hout dat De Winter bedrijft, maar daardoor ook zo overduidelijk satire dat de heisa hem bevreemdt.
Bart Jungmann op pagina 8V
Klaas Dros op pagina 7V: sorry Klaas, dit is gewoon een menselijke vergissing!
bulletHet blijft zacht voor de tijd van het jaar. Wel nemen de kans op regen snel weer toe en blijft het stevig waaien.
bulletHet Gorcums Museum besteedt daarom een expositie aan de ontwerper van het gerafelde portretje, P. Struyken.
Je besteedt aandacht aan iets, een museum wijdt een expositie aan iemand.

Ik vond de oogst van die dag aanvankelijk niet groot, maar je kunt naar beide kanten toe relativeren: als je tijdens twee maal een treinreis van 35 minuten al zoveel fouten vindt, hoeveel zouden er dan niet zijn als je de gelegenheid had de hele krant aandachtig door te nemen? Hoe dan ook, mijn indruk is dat er minder spelfouten in de Volkskrant  staan dan vorig jaar.

De rubriek wordt van onder naar boven gevuld, de meest recente gevallen staan dus bovenaan. Zoals bij de rest van deze site zijn er soms problemen met het publiceren.

Deze pagina wordt veel te groot. Daarom wordt er een filiaal geopend, de tweede pagina van De Schoolmeester. Het is een hele ervaring (experience), het gaat om een expertise die blijkbaar zeldzaam wordt, dus was de naam De Schoolmeester XP bijkans onontkoombaar! Het schoolbordje (dat nog niet perfect is) vormt de link naar de nieuwe pagina.

Vergrotende en overtreffende trappen worden steeds vaker met meer en meest gevormd, vaak ten onrechte. Geert-Jan Bogaerts doet het eens anders. Maar niet fout.

bulletIn december deed hij de concreetste uitspraak tot nog toe over zijn plannen: hij treedt niet af in 2002.

Geert-Jan Bogaerts op pagina 15 van de Volkskrant van 23 januari 2002.
bulletOok verdiend Amazon intussen geld met het opzetten en beheren van digitale winkels voor andere bedrijven.

´Van onze verslaggever´ op pagina 17 van woensdag 23 januari 2002.

Amazon verdient dit niet. Anders had de titel van het artikel ook moeten zijn: `Amazon.com boekd eerste nettowinst´....

Redactioneel commentaar op pagina 9 van de Volkskrant van 19 januari 2002.
bulletMaar De Beeldenaar wijt in zijn meest recente uitgave geen enkel artikel aan de euro.

Artikel van DOUWE DOUWES op pagina 13 van de Volkskrant van 18 januari 2002.

De herder weidt zijn schapen. Hij wijt hun zwakke conditie aan het slechte weer. Hij toont des te meer toewijding aan hun zorg. En hij geniet van de wijdheid van de heide.

De pastor wijdt zich aan het geloof. De journalist wijdt zich aan zijn taak. Er is nu wel genoeg aandacht aan dit onderwerp gewijd.

Beetje flauw misschien, want hoe belangrijk is de pagina met de televisieprogramma's?

bulletDocumentaire over vier Marokkaanse mannen die iligaal de zee zijn overgestoken om in Zuid-Spanje een baan te vinden.

Artikel op pagina 12 van de Volkskrant van 8  januari 2002.
bulletHet duo wil de Nieuwe Kerk duizend tweedehands stoelen aanbieden zodat het fonds haar geld anders kan besteden.

Artikel "van onze verslaggeefster" op pagina 3V van de Volkskrant van 10 januari 2002.

Dit is al vaker gesignaleerd: het bezittelijke voornaamwoord van onzijdige woorden is zijn, niet haar.

bulletDe afgelopen tien jaar behoorden tot de warmsten van de afgelopen tienduizend jaar.

"Vleermuis profiteert van verbeterd milieu" (van onze verslaggever).
Artikel op pagina 2 van
de Volkskrant van 10 januari 2002.

Ik heb op school geleerd dat zo'n meervouds-n alleen gebruikt wordt voor personen.

Twee overpeinzingen bij de spelfout hiernaast.
  1. Ik zou zo´n fout zelf ook makkelijk kunnen maken, in het vuur van het schrijven. Ik heb ooit ´zei´ in plaats van ´zij´ in mijn eigen dagboek aangetroffen!
  2. Net als bij Jan Blokker vind ik het moeilijk Ben de Cocq op een spelfout te moeten betrappen. Hij schrijft goed en ik lees hem graag. Een groot stylist vergeef je graag.
bulletHet is een oud landhuis dat ook welk kasteel genoemd wordt, maar de ruïne van het oorspronkelijke kasteel licht ernaast.
Ben de Cocq in de Volkskrant van 5 januari 2002, VKMagazine special, pagina 73.
Soms bevat een zin letters die je niet begrijpt. Meestal kom het door een typefout. Tekstverwerkers hebben daar een controlesysteem voor. Echte journalisten trekken daar hun neus voor op.
bulletDe plaatsing van krasvoeken in recreatiegebieden is een idee van een lerlaar uit het Twentse Lonneker.

Bericht op pagina 5T  in de Volkskrant van 5 januari 2002.
bulletNee, van het kijken naar een biljet wordt je niet plots Europeaan.
´Een van onze verslaggeefsters´ citeert Gerrit Zalm op pagina  in de Volkskrant van 2 januari 2002, pagina 9.  

Herbert Blankesteijn in de Volkskrant van 31 december 2001, pagina 7.

bulletHoe we afkomen van de onverlaten die zich voor spamdoeleinden in obscure landen vestigen, zien we dan wel weer.
De zin van Herbert Blankesteijn bevat bij mijn weten geen spel- of taalfout. Wel een ernstige denkfout. (Het is verleidelijk de kop van het artikel ernaast te citeren: ´Bin Laden is verleden tijd, maar zijn imitators niet.´
bullet70 Tot 80 procent is voor de rest van de winter uit de sores.

René Didde in de Volkskrant van 29 december 2001, pagina 3W.

Dit mag alleen in de Volkskrant, en wat staat dat dom! Het de Volkskrant Stijlboek  schrijft voor, dat het tweede word van een zin een hoofdletter krijgt, als het eerste woord een cijfer is.

De spellingcorrectie van FrontPage XP reageert niet!

Jeroen Trommelen in de Volkskrant van 29 december 2001, pagina 5W.
bulletBij trekvogels, insecten, vleermuizen en schilpadden is er zeker sprake van beïnvloeding, maar dramatisch lijken die effecten niet.
bulletToch aarzel je voor de 45 gulden betaald.
 Een anakoloet, heet zo´n zin, een ontspoorde zin. Of is het gewoon een verminkte zin met een spelfout?

Merlijn Schoonenboom in de Volkskrant  van 27 december 2001, pagina 13K

Een moderne interpretatie van uitzet, ongetwijfeld.

Het groene boekje maakt zichzelf overigens belachelijk door ongeveer een kolom combinaties met standaard als aparte lemma´s op te nemen. Dat zijn er 52, terwijl de versie van 1954 er zes had. Standaarduitzet zit daar natuurlijk niet bij. Voor liefhebbers van het Nationale Dictee is het goed het woord Standaardnederlands te onthouden: met een hoofdletter S!
bulletDertien man staan op het podium, inclusief de standaarduitset van de band op leeftijd: de gracieus van links naar recht zwiepende achtergrondzangeressen en de blazerssectie.

Pablo Cabenda in de Volkskrant van 22 december 2001, pagina 7.
bulletIn Engeland en Amerika wordt het beschouwd als een intellectuele uitdaging om te essayeren over Shakespeare én Star Trek, T.S. Elliot én Eastenders.
bulletAckroyd is de romanschrijver, essayist, biograaf van Pound, Dickens, Thomas More en T.S. Elliot.
Geen vergissing, deze verkeerd gespelde naam, want hij komt twee keer voor. De dichter heet Eliot.  Wel jammer dat Joost Zwagerman stopt met zijn rubriek `Landschap´. Beide citaten stonden in de laatste aflevering, ergens voor kerstmis 2001 op de mediapagina.
bulletDoor geheimtaal en duistere redenaties trachtte de trainer van zichzelf een ongenaakbare en in mysterieën gehulde toverkol te maken.
Bert Wagendorp in de Volkskrant  van 10 december 2001, op bladzijde 22. En Bert heeft nog wel Nederlands gestudeerd...!
bulletDan mogen we niet nog één of twee nederlagen leiden als tegen RKC of Fortuna.
Willem Vissers in de Volkskrant van 3 december 2001, pagina 17.

Peter de Waard legt diverse keren uit dat George Harrison in een  arme buurt opgegroeid is, en kent hem dan een terraswoning toe! Gewoon een rijtjeshuis, Peter, en waarschijnlijk heette de straat Grove in plaats van Grave, hoewel het natuurlijk een toepasselijke vergissing is.

bulletDe terraswoning aan 12 Arnold Grave in de grauwe wijk Waverton kende geen badkamer en toilet.

Voorpagina van de Volkskrant, zaterdag 1 december 2001.
bulletNa de in 1980 vermoordde John Lennon is George Harrison de tweede van de `Fab Four´ die dood is.
Willem Ellenbroek in de Volkskrant van 1 december 2001, pagina 7.

Marieke Aarden in de Volkskrant van 1 december 2001.

bulletMaar door de toegenomen scheepvaart en visserij wordt de soort opnieuw in het nauw gedreven en bereikt het zulke kleine aantallen dat overleven als soort in gevaar komt.
bulletDe meeste vinvissen moeten met perslucht omgeven naar de haven worden gesleept.

Marieke Aarden in de Volkskrant van 1 december 2001.

Volgens mij omgeven de vinvissen de perslucht, in plaats van andersom.

Marc van den Broek in de Volkskrant van 1 december 2001, pagina 4G.
bulletDe verplichtte studies die normaal met een nieuw medicijn worden uitgevoerd, zijn niet eens afgemaakt omdat het onethisch was patiënten het middel te onthouden.
bulletAan het eind van de negentiende eeuw liet de Engelse schoenpoetsfabrikant Warren in Egypte de pyramiden met slagzinnen beschilderen.
Peter Giesen in de Volkskrant  van 17 november 2001, pagina 3M.

De Volkskrant van 16 november 2001 op pagina 15 (Economie), artikel `Crisi leidt tot nieuw CAO-beleid´ door Gijs Herderscheê.

Nieuw is dat de FNV het als beleid omarmd.

De economie krompt ten opzichte van het tweede kwartaal met 0,4 procent.

De Volkskrant van 16 november 2001 op pagina 15 (Economie), artikel `IMF en CBS zien groei vertragen´.

Een krokodil is een reptiel. Amfibieën zijn bijvoorbeeld salamanders en kikkers. Typerend voor amfibieën zijn de naakte huid (een krokodil heeft schubben) en de gedaanteverwisseling (een pas geboren reptiel ziet er al oeroud uit).

bulletIn deel 1 kon een reuzenkrokodil in zijn geheel worden gekloond met behulp van verbogen kleerhangers, cocktailprikkers en houten satéprikkers als skelet. De bekleding van de amfibie bestond uit ...
bulletBovendien, voerde de stichting aan, hadden de twee toenmalige bestuursleden van de stichting die de tekening in 1943 aankochtten, de Rotterdamse havenbaronnen W. van der Vorm en H. van Beek, destijds `in goed vertrouwen´ gehandeld.

`Van onze verslaggeefster´ op pagina 11 van de Volkskrant van 13 november 2001 (`Boymans staat alsnog Toorop af.´).

Verleden tijd, ja. Maar bij een sterk werkwoord hoef je niet een extra medeklinker in te voegen, zoals in baten - baatte.

De Tampagroep. Je weet wel, die groep ambtenaren die in Tampa, Florida, de oorlog voorbereid.

Geert-Jan Bogaerts in de rubriek `Europees gekonkel´ in  de Volkskrant van 6 november 2001.

Je bent op iets voorbereid, of niet. Je bereidt je op iets voor, dan ben je voorbereid. Stam+t!

bulletDe toenmalige Duitse Bondskanselier Kohl omarmde de euro zelfs met de binnenskamers geuitte opmerking: slecht voor de Duitse economie, maar we maken er politieke vrienden mee.

Sheila Sitalsing in de Volkskrant van 27 oktober 2001, pagina 3E

Uiten is een werkwoord, de stam is uit, in de verleden tijd komt daar te achter: `Hij uitte zijn grieven.´

Geuit is een voltooid deelwoord, dat verbogen kan worden als een bijvoeglijk naamwoord. Gewoon een e erachter, niet zoals in nat-natte, want daar zou alleen een e leiden tot een verkeerde uitspraak.
bulletDuizenden Britse troepen zijn klaar voor Afghanistan

De Volkskrant van 24 oktober 2001, kop op pagina 5

De maker van de kop heeft getracht een letterlijke vertaling te geven van een kop in The Guardian. In het artikel zelf staat het wel correct:

bulletDuizenden Britse militairen, ...
Hoewel iedere volwassene het onderscheid tussen abstract en concreet kan maken, is het moeilijk uit te leggen wat dat verschil precies is. Dat wordt verergerd door het feit, dat er taalkundig gezien gradaties in abstractie zijn. Daarom heeft men op een gegeven moment in de Angelsaksische wereld in de grammatica de begrippen telbaar en ontelbaar geïntroduceerd. Abstracte woorden kunnen namelijk zelden in het meervoud gezet worden en nooit met een telwoord gecombineerd worden.

Wie de begrippen telbaar en ontelbaar hanteert, kan onmiddellijk uitleggen waarom duizenden troepen  fout is. Voor wie dat niet zonder meer duidelijk is, kan een Nederlands equivalent helpen: `strijdmachten´ is namelijk ook zo´n ontelbaar woord. Duizenden strijdmachten is onzin.
bulletOver de schade die Mojo leidt, doet het bedrijf geen mededeling.

De Volkskrant, 18 oktober 2001, pagina 3V (ANP-bericht).

Lijden, leed, geleden

Een floers is een sluier. De ritmesectie is een groepje muzikanten. Sectie is dan ook nog vrouwelijk, dus zij deed haar best.
bulletVeel omvloerste elektronische klanken, en een beschaafde ritmesectie die hun uiterste best deed zo smaakvol mogelijk te klinken.

Gijsbert Kamer op pagina 10 van de Volkskrant van 12 oktober 2001.
bulletNa een tochtje door het lieflijk glooiende landschap van Wiltshire kwamen wij terecht in een cottage die tot in de details volgens de klassieke normen van de Engelse woninginrichting was gestoffeerd: vloerbedekking, waar je maar keek, her en der tweezitsbanken met een vreeswekkend bebloemde bekleding, ingelijste gravures en acquarellen van paarden en ruïnes aan de wand, die, uiteraard, ook rondom met stof behangen was, uitzicht op een grote, zeer verzorgde bloementuin, de geur van overgekookte melk.

Michaël Zeeman op pagina 10 van de Volkskrant van 12 oktober 2001.

Wat een mooie apotheose van deze volzin: `de geur van overgekookte melk´!

Aquarellen komt van aqua, water. Gezien de eruditie van die uit de rest van het artikel spreekt, zal Michaël Zeeman dat ook wel weten. Met de spellingcontrole voorkom je dit soort typefouten.  
bulletDaar wordt het burgerlijk huwelijk afgesloten.
Hoezo `af-´? Ze beginnen net!

Deze rubriek kan verschillen van dezelfde rubriek op Tripod of Lycos. Ik heb zoveel problemen met het uploaden, dat ik blij ben als er tenminste IETS gepubliceerd is. De sites op Tripod heten Kariatide respectievelijk Caryatid. Zonder het voorvoegsel www!

bulletDe filosoof/historicus/socioloog die ooit zelf luidruchtig op de barricaden stond, wil toch niet terug naar die vermadelijde, sombere jaren vijftig, toen in het gareel lopen zo´n beetje als de hoogste deugd gold?

Caspar Janssen in "Gabriël van den Brink: `Ik zal wel bang zijn voor mijn eigen agressie`" op pagina14 van Het Vervolg van 29 september 2001.

Vermaledijde is een interessant oud woord dat een opleving kent. Het leent zich erg goed voor een spoonerism: een omwisseling van medeklinkers. Alleen wordt dat meestal grappig bedoeld, doordat de spreker wéét dat het woord eigenlijk anders is.

De taalkundige term voor verwisseling van medeklinkers is metathesis. Een voorbeeld daarvan is brug en burg.

Het werkwoord vermaledijen (verwensen, vervloeken) staat nog wel in de NN van Van Dale van 1984. Het staat niet meer in het nieuwe groene boekje, en terecht. Maar misschien gaan trendgevoelige jonge vrouwen volgende jaar wel tegen elkaar zeggen: `Ik vermaledij jou, DD!´ Klinkt leuk.
bulletKarikaturen en typetjes zijn voor dilletanten en het kindertoneel.
Het maakt een beetje verdrietig, het maakt ook wat bescheidener en milder. Blijkbaar maken al mijn favoriete columnisten fouten. Na Nelleke Noordervliet en Jan Blokker gaat ook ... in de fout.

Dilletanten voor dilettanten is trouwens wel komisch, als je het hardop uitspreekt.

bulletAlbert II doet dus niet aan orgieën

(kop op pagina 4 van de Volkskrant van 19 september 2001)

Zelf zeg ik órgie, met de nadruk op de eerste lettergreep. Het meervoud moet dan dus orgiën zijn. Voor de zekerheid kijk ik toch even in het Groene Boekje. Dat keurt zowel orgieën als orgiën goed! Even kijken in de oude editie van 1954. Jawel! Ook toen waren er al landgenoten die de nadruk op de tweede lettergreep legden. Niks gezegd, moet kunnen.

bulletEr komen steeds meer praatprogramma´s, dus zijn er steeds meer gasten nodig. (...) Gasten, deskundig of niet, worden zeldzaam. ´De vijver waarin we allemaal vissen, raakt overbevolkt.´

  1.  Volgens mij wordt een vijver waarin veel gevist wordt, leger in plaats van voller.
  2. Kun je het een journalist aanrekenen, als hij een uitspraak met kromme beeldspraak citeert? Nee, maar wel als hij dat citaat zonder commentaar in grote letters in de leader (het inleidende stukje onder  de kop) zet.
  3. Deze leader hoorde bij het artikel ´Slag om de gast´ van Maud Effing en Jean-Pierre Geelen op pagina 3S van 19 september 2001.
De aanvallen op de Twin Towers van het WTC en het Pentagon hebben het woord brandweerlieden nieuw leven ingeblazen. Brandweermannen is overigens nooit fout geweest. Het staat in ieder geval al in het groene boekje van 1954.
bulletAls u het met eigen ogen had gezien, zoud u zeer tevreden zijn geweest en had uw hart zich vervuld van vreugde.

(buitenlandredactie, pagina 5 van 13 september 2001)
bulletzij zouden, u zou
bullethad uw hart zich gevuld met vreugde, of:
bulletuw hart was vervuld van vreugde?
bulletVoordat de aanslag met grof geweld gewraakt wordt, zouden de VS zich moeten afvragen: waarom overkomt dit de VS, en waarom nu?

(vertaald uit Le matin du Sahara et Maghregb, een Marokkaanse krant (pagina 4 van 14 september 2001)

Gewraakt bestaat wel, maar hier moet gewroken staan:

wreken - wreekte - gewroken

wraken - wraakte - gewraakt
bulletHoewel hij in naoorlogse wijken als Tolsteeg, Hoograven en Transwijk honderden flats en eensgezinswoningen heeft neergezet, is hij als `volkshuisvester´ nooit helemaal gewaardeerd.

Philip van de Poel op pagina 4V van 12 september 2001.

Laten we eensgezind afspreken dat we Rietveld als `volkshuisvester´ helemaal gaan waarderen, vooral waar het eengezinswoningen betreft!

bullet`Hier wordt je niet vrolijk van,´ zegt een jonge optiehandelaar, `ondanks dat je ook nu gewoon winst maakt, want handel is handel.
Pieter Klok op pagina 5 van de Volkskrant van 12 september 2001.
bulletUit een recent onderzoek bleek dat Mak tot een van de vijf populairste Nederlandse schrijvers aller tijden behoort.

Bert Wagendorp, pagina 2 van 10 september 2001

Hoe kan je behoren tot één?

bulletAls alle buitenlandse spelers in de eredivisie tegelijkertijd hun eigen volkslied zouden aanheffen, zou de Belgische Brabançonne het luidst opklinken uit de kakofonie van geluid.

Mark van Driel, pagina 3s van de Volkskrant, maandag 10 september 2001

Mooi hoor, niks op aan te merken!

bulletToen de bronstijd voorbij was en de winter zich aandiende werd duidelijk dat de kans op aanwas klein was.
bronst, bronstig
bulletDe onderneming wisselde maandag van topman en regelde een ruimer krediet, maar of het daarmee het tij kan keren, is de vraag.

Commentaar van de hoofdredactie, pagina 7, 11 september 2001

Het Nederlands kent twee ´geslachten´, onzijdig (´het´-woorden) en mannelijk/vrouwelijk. Naar onzijdige woorden wordt verwezen met het, naar ´de´-woorden met hij, tenzij het duidelijk om een woord gaat dat naar een vrouwelijk wezen verwijst.

bulletDe vis sterft onherroepelijk een hongerdood, omdat het leeft van insecten en watervlooien die in de vaas niet voorkomen.

De Volkskrant, pagina 3, 27 augustus 2001

Deze rubriek wordt geschreven van onder naar boven! Nevenstaand stukje is dus een vervolg op het stukje eronder.

Onlangs vreesde ik dat Jan Blokker zich bezondigd had aan een tikfout. Dat moet toch kunnen, nietwaar. Een column van Blokker van enkele dagen later bevestigt aanvankelijk dit vermoeden. ´Visoenen an aids,´ staat er in zijn stukje van 18 augustus. Vroeger zou men van het zetduiveltje gesproken hebben, ook al zat daar een gewone meneer van vlees en bloed achter, die in walmen van looddamp zijn afmattende werk deed. 

Enkele regels verder bleef mijn blik echter hangen achter een herhaling van de ´tikfout´. Lees de volgende zin maar:

bulletKoorts, diarree, sterke vermagering, ademhalingsmoeilijkheden en maagproblemen bekoren tot de symptonen.  

Jan Blokker in de Volkskrant van 18 augustus 2001, pagina 3

Spelfouten suggereren dat de schrijver slordig is. Maar als je ze tegenkomt bij schrijvers die je bewondert, sta je voor een dilemma.  Hoe kan Kees Fens een taalfout maken? Hoe kan Nelleke Noordervliet een spelfout maken? En Jan Blokker? De beste columnist van onze tijd,... die maakt hoogstens een tikfout. Gelukkig staan de n en de m op het toetsenbord naast elkaar, dus het klinkt heel plausibel!

bulletWapens inleveren is daarom symptoonbestrijding. Godsdienst  inleveren is de structurele oplossing.

Jan Blokker in de Volkskrant van 15 augustus 2001, pagina 3
bullet"Wim Kok ziet wel wat in arbeidsimmigratie; eerder gaf Drees juist geld om het land te verlaten."

Nooit geweten dat Drees ons land verlaten heeft... (Dit was een aanduiding van een artikel verderop op pagina 1R van Reflex, 14 juli 2001.)
bulletOf een mislukte immigratie naar Nieuw-Zeeland.

Ron van Gelderen en Carien Overdijk, rubriek Werk & lezen, dinsdag 14 augustus 2001, pagina 3E

In het gastenboek staat een reactie van Renzo Verwer op deze pagina. Hij stelt onder andere, dat de genoemde journalisten lang niet altijd zelf verantwoordelijk zijn voor de genoemde fouten. Erg is dat. Maar dan zijn er toch andere mensen die niet op hun taak berekend zijn?

Twee gevallen waarbij de redacteur niet voldoende ingelicht is. Helaas gebeurde een van beide tijdens mijn vakantie, zodat ik het niet exact kan citeren.
1  Een journalist (Hein Janssen?) schrijft een recensie over een optreden van Trijntje Oosterhuis met een jazz-combo.  Hij noemt daarbij twee of meer nieuwe liederen, namelijk gedichten van Hans Andreus en Ida Gerhard die op muziek gezet zijn. Maar die liederen zijn niet nieuw, ze zijn van Poëzie Hardop, waarvan Trijntjes vader, Huub Oosterhuis, lid was. Trijntje heeft ze vermoedelijk thuis al gehoord, toen ze klein was.

Tweede geval: in dit geval is het niet de journalist zelf, die onvoldoende geïnformeerd is. De geïnterviewde persoon doet een ongefundeerde bewering.

De betreffende journalist is Tijn Sadée, die ik nog zou willen vragen: waarom moet er altijd de leeftijd van de geïnterviewde bij?
(de Volkskrant
, zaterdag 4 augustus 2001, pagina 3R)
bullet

Een gewone Navajo-soldaat die door de Japanners gevangen gevangen was genomen, kon de betekenis van die onsamenhangende woordenbrei niet ontrafelen.

Elsbeth Tiedeman in de de Volkskrant van zaterdag 28 juli 2001, pagina 4.

bulletOp een ochtend wordt je wakker.

Maarten Ducrot op p. 7 c van de Volkskrant van 20 juli 2001
bulletKomedie over een schrijver die leraar wordt op een school met lastpotten.

Peter van Bueren in de Volkskrant van 20 juli 2001.
bulletTegen de achtergrond van de Praagse lente ledigt hersenchirurg Daniel Day-Lewis zijn hang naar vrijheid met minnaressen, terwijl zijn vrouw Juliette Binoche daaronder lijdt.

Pauline Kleijer, de Volkskrant, 9 juli 2001, pagina 5V
bulletEen afgestudeerde brengt een Hogeschool vier keer zoveel op dan een gewone student.

de Volkskrant, 9 juli 2001, pagina 3
bulletNu elke vrijdagavond het weekend van de Nederlander wordt ingeluid met het beieren van menig klok- en hamerspel op tal van televisiekanalen, doet de banaliteit en de onvergeeflijke verveling van erop los likkende bloterikken me smeken om de terugkeer van het taboe.
Nelleke Noordervliet, de Volkskrant, 9 juli 2001, pagina 7
bulletEr is niemand die me belemmerd.

ASTRID THEUNISSEN in Het Volkskrant Magazine, 16-06-01
bulletDaar is, gezien het recente verleden, weinig tegen in te brengen: niet opzienbarend, wel verrassend.

HENRICO PRINS in Het Volkskrant Magazine, 16-06-01

DERK NIJSINGH, 'Engelen op de motor,' de Volkskrant, 9 juni 2001, pagina 7R  »

bulletMenigeen had elkaar nog nooit gezien.

Weer een anglicisme in een bericht dat uit een buitenlandse krant is overgenomen?

Willem Beusekamp in de Volkskrant van 22 mei 2001, pagina 5.

bulletHoe is dat nou, hoe voelt dat nou, mis je stad niet enorm, wordt je al gek? vragen vrienden telkens.

Jan Kuitenbrouwer in Het Volkskrant Magazine, 26 mei 2001, pagina 46.

 

Die vrienden een spelfout in de schoenen schuiven, hè?

Met een hoofdletter wordt geschreven: 
"De namen van het Opperwezen (...)"
(Het Groene Boekje, 1954)
"Personen en zaken die als heilig worden beschouwd, ..."
(Het Groene Boekje, 1995)
Voorbeelden: het Opperwezen; Allah, Gij zijt groot.
bulletWe willen twee loyaliteiten kunnen belijden: een jegens onze schepper, en een jegens deze samenleving. 

Sander van Walsum op pagina 3 van de Volkskrant van 21 mei 2001. Het artikel gaat over een Nederlandse islamitische universiteit. 
bulletKoploper is Ruud, .... die een adem-alcoholgehalte (AAG) had van 885. Dit is meer dan vier keer de niet strafbare limiet van 220 AAG, die door de bank genomen wordt overschreden bij consumptie van meer dan twee alcoholische versnaperingen.
Victor Lebesque op pagina 2 van de Volkskrant van 21 mei 2001. Niet-strafbare zou een goede combinatie zijn, maar de hele bepaling moet weg. Tautologie of slecht redeneren?

bloedvat --> bloedvaten

wijnvat --> wijnvaten

handvat --> handvatten
bulletDit fundamentele onderzoek moet zowel inzicht geven in het welzijn van ouderen, als handvaten bieden aan de overheid om het beleid zo nodig bij te sturen. 

Mieke Zijlmans: 'Depressieve oudere moet aan zijn hart denken', zaterdag 19 mei 2001, pagina 3G
bullet'JE ZIET OF HOORT ELKAAR NIET, MAAR JE SAMEN LUISTER JE NAAR DE RADIO. EN VIA DAT KANAAL MELDT JE JE AF EN TOE. GEWOON, OM TE LATEN WETEN DAT JE ER NOG BENT.'

Jan Kuitenbrouwer, 'Operatie droomhuis'(27)

Het Volkskrant Magazine, 21-04-01, pagina 51.

[Dat er in de eerste zin een keer JE te veel stond, merkte ik pas bij het overtypen. Veel taal- en spelfouten ontgaan ons... gelukkig.]

 

 De grammaticacontrole van Word signaleert  ook dit soort fouten. 'Als je het onderwerp van de voorgaande persoonsvorm is, moet er meld je staan' zo luidt de waarschuwing ongeveer.

Als je dit te moeilijk vindt, kun je een ezelsbruggetje gebruiken: vervang het werkwoord door een werkwoord waarvan de stam  op een klinker eindigt, bijvoorbeeld gaan.

Controleer daarmee de combinatie. Zeg je: gaat je of ga je? Juist.

De dichteres Ellie de Waard was berucht omdat ze als poprecensente uitdrukkingen gebruikte zoals: 'De band speelde hard maar toch zacht'.

Deze afwijking lijkt in De Volkskrant opnieuw de kop op te steken. In het kunstkatern van vrijdag 20 april 2001 schrijft Merel Bem: "Hij zit in een rieten tuinstoel en kijkt, enigszins terughoudend, maar met volledige overgave en half dichtgeknepen ogen." (pagina 2V).

Zie ook Gijsbert Kamer hier onder, hoewel ik vermoed dat hij er een diepere betekenis aan toekent.

bullet'De Ramones waren revolutionair en toch traditioneel.' 

 

 

 

De teksten worden niet chronologisch weergegeven: de meest recente staan boven aan!

In de Volkskrant van dinsdag 17  april 2001 bevestigt Gijsbert Kamer dat hij het verschil tussen lange ij en korte ei absoluut niet weet. Citaat van pagina 3 V:

bullet" De Ramones waren revolutionair en toch traditioneel. Anders dan collega-punkers haalden ze hun inspiratie uit de hitparademuziek, zei het van de jaren 60." Veelzeggende muziek dus.

Verder kijkend in het artikel, stuit je op nog enkele merkwaardige dingen:

bullet "Surfhits, Phils Spector-pop. en rock 'n' roll-stampers werden door de Ramones uitgebot, en verwerkt tot unieke eigen punksongs." 
bullet"Hyman, .... verdient een standbeeld, met op het sokkel zijn oerkreet Gabba Gabba Hey."

 
bullet"Ik ben een vader van vier kinderen, en lijd al enkele jaren een heel huiselijk bestaan."

Volgens Gijsbert Kamer lijdt Nick Cave onder zijn huiselijk bestaan. De Volkskrant lijdt aan redacteuren die een korte ei niet van een lange ij kunnen onderschijden. De lezers leiden mee.

De Volkskrant, donderdag 5 april 2001, pagina 15K.

In welk katern van de Volkskrant  zouden nu de meeste fouten gemaakt worden?  Voor mijn gevoel moet dat Economie zijn.  In het wetenschapskatern zou je het niet zo gauw verwachten.  Maar in René Didde  heeft het katern een potentiële topscorer.

Het zijn niet zulke ernstige fouten, maar daar staat een flinke kwantiteit tegenover! De misgrepen hiernaast komen uit één artikel, het artikel Stinken om hulp op pagina 1W van zaterdag 7 april 2001.  

"Recent wisten de Wageningers aan te tonen dat een zandraket die door sluipwespen te hulp werd geschoten, evenveel zaad  maakt dan een onaangetaste plant. "

"De lokroep van de planten is een even vernunftig als verradelijk mechanisme."

"....uit gesprekken met veredelingsbedrijven blijkt dat zij helemaal niet onafwijzend staan tegenover het ontwikkelen van meer communicatieve landbouwvariëteiten."

Deze rubriek wordt van onder naar boven gevuld: de meest recente toevoegingen staan doorgaans  boven aan.

In de Middeleeuwen werden lange klanken weergegeven door een i achter de klinker te schrijven. Daardoor bestaan er nog spellingen als Oirschot, waarin de i tegenwoordig vervangen zou worden door een tweede o. Bij één klinker stond het een beetje gek om er een i achter te  zetten, namelijk bij de i zelf. Daarom schreef men geen ii maar ij. Ook tegenwoordig wordt deze combinatie in veel streken van Nederland nog als 'ie' uitgesproken. 
Degenen die zo'n dialect spreken, hoeven nooit te aarzelen tussen ei en ij. Als ze gewend zijn in het woord IE te zeggen, is het een zgn. lange ij, als ze EI zeggen is het een zgn. korte ei....
Ons zou veel lijden bespaard zijn als de Volkskrantredacteuren wat beter in hun dialecten zaten. Nu weer een anonieme scribent in de rubriek Kort van de wetenschapsbijlage. Op pagina 3W van de editie van 24 maart 2001 schrijft hij of zij:

"De dieren leven op een relatief eenzijdig wilgendieet en leiden vermoedelijk ook onder de cadmiumvervuiling van de Biesbosche bodem."

Als ik een artikel lees, en ik kom een taalfout tegen, kijk ik onmiddellijk naar de naam van de schrijver. Die verdient dan een plaatsje op mijn grijze lijst. Hij is vanaf dat moment minder betrouwbaar geworden. Soms tref ik echter de naam van iemand voor wie ik groot respect heb. Zoals bij het artikel 'Een eenzame fluit in de verte' op pagina 31 van Cicero, de literaire bijlage van de Volkskrant.

Deze recensie van een postuum werk van de Indische dichter G.J. Resink bevat de zin:
'Het lijkt mij niet onmogelijk dat Resinks grotere isolatie - hij stierf tenslotte als de laatste Nederlandstalige dichter in Indonesië - de oorzaak van de lichte verschraling is.'

Deze zin is geschreven door ... Kees Fens! Dé Kees Fens!! Nu houd ik zelf altijd aan, dat 'isolatie' iets concreets is, bijvoorbeeld 'isolatie van een stroomdraad', en isolement iets figuurlijks is. 

De enige Van Dale die ik in huis heb (het handwoordenboek uit 1984) geeft aan, dat isolatie ook 'afzondering' kan betekenen. Als eerste betekenis! Hier ben ik het dan niet mee eens. Elke keer als ik 'isolatie' voor 'isolement' zie, denk ik aan een anglicisme...

Dat is dan mijn 'splendid isolation...'

Lijden, leed, geleden... 

Wanneer zou het lijden van de lezer van de Volkskrant nu eens verlicht worden? De uitdrukking 'het lijdt geen twijfel dat...' beleeft een opleving in populariteit. Net zoals ter plekke ineens ter plaatse is gaan vervangen.
Er is in de Volkskrantredactie echter vrijwel niemand die weet hoe je haar moet spellen. Nog erger wordt het, als je een gerenommeerde Nederlandse auteur, bovendien nog doctorandus in de Nederlandse taal- en letterkunde, deze spelfout in de schoenen schuift.
Dat  doet Arjan Peters in de rubriek Rumoer in de bijlage Kunst & Cultuur van donderdag 15 maart 2001. Op pagina 24 citeert  hij J.J. Voskuil als volgt:

'Dat mijn moeder volledig aan dat beeld beantwoordde, leidt geen twijfel.'

Meneer Voskuil, let op uw zaak!
:-V 

DE SCHOOLMEESTER: 

Taal- en spelfouten in de Volkskrant

 

Wel prettig, dat de Volkskrant tegenwoordig de spelfouten pontificaal op de voorpagina zet. Soms zelfs in een vet korps met een contrastkleur, zoals in de Volkskrant van 12 maart 2001.
Filmpje pikken? 
Ruim 1 000 rescensies online 

Engelse woorden horen strikt genomen niet in deze rubriek thuis. Maar er is een woord dat in de Volkskrant zó vaak fout gespeld wordt, dat ik toch wel een winstwaarschuwing af wil geven. Het gaat om loose. Dit is een goed Engels woord, maar het betekent 'los' of 'losjes' ('foot loose and fancy free'). In de Volkskrant wordt het steeds gebruikt voor 'verliezen'. Maar dat is 'lose'.  De uitspraak is ook anders. 

'Don't loose your head' 
[Peter van Bueren op pagina 24 van het Media-katern van 6 maart 2001] 

Misschien is het besmettelijk, sc gebruiken waar c genoeg is? Op pagina 13 van de Volkskrant van 19 maart 2001 schrijft Heleen Baert OF Robert van Gijssel:
'Om te voorkomen dat er illegale, pornografische of rascistische producten worden aangeboden, houden Eader en IID de oproepjes scherp in de gaten.'
Vermoedelijk gecontamineerd door fascistisch?

Anglicismen ergeren mij waarschijnlijk extra, omdat ik Engels gestudeerd (en gedoceerd) heb. Ik heb met veel moeite moeten leren wat Engelsen bedoelen en hoe je dat in het Nederlands weergeeft; anderen zijn zich niet bewust van de juiste betekenis of zijn te lui om een goed Nederlands equivalent te verzinnen. Of hun taalgevoel schiet zo vreselijk te kort, dat ze niet begrijpen dat ze een valse toon aanslaan. 

Neem John Volkers op pagina 14 van de Volkskrant van 25 januari 2001. 

bullet "De in Genève levende Fransman [Arnaud Clément] gaf als jong ventje de voorkeur aan zijn  schoolopleiding, maar hij begon nooit aan een wiskundestudie." O, dus hij leeft in Genève, wat doet hij dan elders? Spoken

Het Engelse living betekent inderdaad: woont, of wonende, of woonachtige. Volkers heeft dat onderbewust wel geregistreerd, maar verzuimt het in het Nederlands uit te drukken. Er is echter een tweede ergernis, en die is fundamenteler. Welke Engelse tekst heeft deze gemakzuchtige journalist gebruikt? Want het is duidelijk dat hij deze fout maakt, doordat hij ons een andere tekst, van een andere journalist, in een andere krant, in een andere taal voorzet. Hij denkt natuurlijk dat wij die andere krant niet te zien krijgen. Klopt! Maar wel zien wij door zijn tekst heen dat hij gewoon iets overschrijft en slecht vertaalt. 

In de literatuur heet dit een palimpsest. In de Middeleeuwen was zoiets heel aanvaardbaar.  

Door het voorval dat hiernaast beschreven wordt, kijk ik met andere ogen naar anglicismen. Schrijven journalisten gewoon andere - buitenlandse - kranten over? Je zou het wel denken, als je de volgende zin leest, uit de Volkskrant van 3 februari 2001.

bullet"Technici werden op hun vrije zondag opgetrommeld om vanuit de fabriek in Altenmarkt 140 nieuwe bindingen naar Sankt Anton te verschepen."

Met de boot naar Sankt Anton? Nee, het Engelse wekwoord 'ship' (versturen) of het zelfstandig naamwoord 'shipment' (zending) zat hem dwars. Is Rolf Bos daar ter plaatse of neemt hij op zijn gemak buitenlandse kranten door in Amsterdam??

Een tijd geleden verbaasde ik mij er al over, dat journalisten de juiste betrekkelijke voornaamwoorden blijkbaar niet meer kunnen gebruiken. Nu krijg ik het idee: gebruiken ze dat soms, omdat er in het Engels that stond?

   


Hier volgt een voorbeeld van de voorpagina van de Volkskrant van 8 maart 2001:
bullet"Zijn reis door de Verenigde Staten, dat een hoogtepunt moest worden in de opmaat naar het koningschap, werd een politieke uitglijder van jewelste die de geschiedenisboeken zal halen." 
                          Jan Hoedeman, voorpagina de Volkskrant, 8 maart 2001 

  

DE SCHOOLMEESTER: 

Taal- en spelfouten in de Volkskrant

 

'Voor de slachtoffers die naast vreselijke brandwonden ook leiden aan een inhalatietrauma zijn de komende dagen kritiek, aldus de artsen.' [Marc van den Broek op pagina 2 van de Volkskrant van 2 januari 2001.]

'Lijden aan' zou je kunnen leren als een vaste combinatie. Dat scheelt weer een spelfout. Misschien kunnen spellingcontroleprogramma's van tekstverwerkers daar ook op afgestemd worden. Een combinatie van syntactische controle met spellingverbetering.

Verder krijg ik uit de tekst de indruk dat vreselijke brandwonden lijden aan een trauma. Dat zal wel niet de bedoeling zijn.

Pagina 2 is de pagina met de meeste spelfouten. Een dag later staat er:

"'De koersen zijn weliswaar gedaald, maar dat geld ook voor de winstverwachtingen', stelt Gooskesn."

Inderdaad, pagina 2 gaat doorgaans over geld, maar als 'stelt' met een t moet, dan geldt dat toch ook voor 'geldt'?

[Jan Meeus op pagina 2 van de Volkskrant van 3 januari 2001.]

Een verschijnsel als het Nationaal Dictee is amusant, maar het zoekt de problemen te veel in excentrieke woorden. Ik vind het veel belangrijker dat mensen de algemene spellingregels kennen die ze dagelijks hanteren, zoals de persoonsvormen, dan dat ze de grillen van de spellingcommissies in de loop der tijden volgen. Daarvoor moet je een woordbeeld aanleren, terwijl woordbeelden in het geval van werkwoordsvormen juist fnuikend kunnen zijn. Van sommige werkwoorden zie je bijvoorbeeld zelden iets anders dan het voltooid deelwoord, zodat dat in het geheugen gegrift wordt. Dit komt doordat wij Nederlanders:

a) een voorkeur hebben voor lijdende vorm (stam van zijn + voltooid deelwoord)

b) voor gebeurtenissen in het verleden graag de voltooide tijd gebruiken, terwijl in andere talen (zoal het Engels) dan juist de verleden tijd gebruikt wordt.

Robert van Gijssel is de zoveelste journalist die erin trapt. 'Vergrijsd' is zo vaak met een d te zien, dat hij vergeet dat het nog steeds van een werkwoord afkomstig is. Hij schrijft in de Volkskrant van 12 december 2000:

"Ach, het is een erg leuke club, maar ook een club die enorm vergrijsd." Maar, Robert, die club vergrijst juist!

Overigens: ik lees toevallig de Volkskrant, maar in andere kranten, zoals Spits of Metro, is het met de spelling en het taalgebruik nog veel droeviger gesteld. 

Laatst in de Metro 'verworp' iemand iets. Inderdaad, ook de verleden tijd 'verwierp' komt nog maar zelden voor. Je leest alleen het woord ‘verworpen' en dan vergeet iemand al gauw de juiste verleden tijd!

En om terug te komen op woorden die je zelden gebruikt: een spellingcontrole van de computer haalt de fouten in de spelling hiervan er makkelijk uit; en verder kent het – als het een goed programma is - ook die buitenissige woorden die het Nationaal Dictee zo larmoyant en excentriek en faux-pas en niemendallerig maken. 

 

Pagina 2 biedt ook humor. 

"In totaal laat DNB 3,3 miljard Nederlandsche euromunten maken, waarvan 1 miljard geel-koperen muntjes van 1 en 2 eurocent."

Kees Kraaijeveld is blijkbaar zo onder de indruk van DNB, De Nederlandsche bank, dat hij de sch maar overplant naar de combinatie 'Nederlandsche munten'. 

[Volkskrant 7 februari 2001]

Zaterdag 21 oktober 2000

Ellen ten Damme, op blz. 9 van het Volkskrant Magazine, heeft het moeilijk met een voltooid deelwoord: 

is het gejuichd of gejuicht??

Tip 1: als de verleden tijd een t heeft, heeft het voltooid deelwoord dat ook. Het is juichte, dus ook gejuicht.

Tip 2: de spellingcorrectie op je computer kan weliswaar moeilijk beoordelen of het gebeurd dan wel gebeurt moet zijn, maar met gejuichd heeft hij geen moeite. Hij keurt (!) je zin "Het korte rokje van het meisje dat haar uiterste best deed vioool te spelen op een soort housebeat werd meer toegejuichd dan haar virtuoze spel" gewoon af. 

 

4 november 2000

Sommige uitdrukkingen beginnen spontaan aan een nieuw leven. Zo werd het in de jaren zestig ineens mode om niet meer 'ter plaatse' te zeggen, maar 'ter plekke'. Vergelijk het maar met 'kloeg' in de kolom hiernaast, hoewel dat nooit zo aangeslagen is.
Het gebeurt nu met de uitdrukking 'het lijdt geen twijfel dat...'. Het is wel vervelend dat die gebruikt wordt door mensen die geen benul hebben van ij of ei. (Zeker nooit dialect gesproken?)
Het zoveelste voorbeeld komt van
Willem de Bruin, redacteur van de Volkskrant. Op 4 november verkondigt hij in "Nederland heeft nu zijn eigen Pinochet' (pagina 15).

'Het leidt geen twijfel dat Zorreguieta op de hoogte moet zijn geweest van wat er destijds gaande was,...'

Maandag 23 oktober 2000

Het blijven toch de persoonsvormen die problemen geven. 'Speelman vindt [goed zo!] het wel jammer dat de Britse pers zo weinig aandacht besteed aan het evenement."

Nu ik toch bezig ben met dit artikel, "De tweekamp speelt niet tot de verbeelding" zal wel een verschrijving zijn. Maar die betrekkelijke voornaamwoorden, daar schijnt echt wat mis mee te zijn. "Kasparov en Kramnik voeren een titanengevecht die uiteindelijk in remise eindigt."

Het gevecht dat ...., Peter, wat is daar moeilijk aan?

[artikel 'Vrienden van Crooswijk vinden het "knap waardeloos"', blz. 17 / sportkatern, schrijver Peter de Waard]

Zaterdag 21 oktober 2000

Jawel hoor , er gebeurt weer niets in de Volkskrant. Want het gebeurd

Bij Astrid Theunissen, op blz.  58 van het Volkskrant Magazine:

"Nee, al ben ik er niet tegen als het [samenwonen voor het huwelijk,PJM] maar niet binnen drie maanden gebeurd."

Het vorige voorbeeld dateert van Woensdag 9 augustus:

Bij Sacha Bronwasser op bladzijde 9: ".. de doodsheid van de voorwerpen en hun strenge orde maken samen het gebouwtje tot een oord waar nooit iets gebeurd,..." Woensdag 9 augustus. Een dilemma! Toen mijn zoon Joost op de basisschool zat (1984-1990) merkte ik dat er nieuwe sterke werkwoorden geïntroduceerd werden. Bijvoorbeeld de verleden tijd kloeg voor klagen. Ik vond dat leuk, want taalkundig gezien bewegen talen zich altijd van onregelmatig naar regelmatig, van sterk naar zwak. 

Dus wat er op pagina 8 van de Volkskrant van 9 augustus staat is misschien fout,... maar wel leuk. In het stukje over Jerry Hall die acht seconden naakt te zien is op een duister toneel (...?...!) staat: "Zij bekloeg zich er eerder deze week over dat fotografen bij een repetitie gratis foto's hadden kunnen nemen, terwijl ze geweigerd had naakt te poseren voor Playboy dat haar goud geld had geboden." Het draagt wel bij tot de licht-ironische toon van het stukje, dat schijnbaar archaïsche 'bekloeg'.

[Naschrift: Geert Koefoed, taalkundige, wijst me erop dat het niet schijnbaar archaïsch is; kloeg is werkelijk oud-Hollandsch!]

 
bullet MET DE POKEMON-KAARTEN KAN IN GROTE LIJNEN HETZELFDE SPEL GESPEELD WORDEN ALS OP DE NINTENDO GAME BOY – ZEI HET SIMPELER..

Annieke Kranenberg:16 februari 2000, pagina 3

De bevindelijke vice-voorzitter van de PvdA gispte in het CDA-blaadje 'de ideologische leegte van de VVD', en kloeg : 'Het is alsof je als gelovige met een niet-gelovige praat.'

JAN BLOKKER in de Volkskrant, pagina 2, 16 juni 2001. We kunnen dus stellen: kloeg leeft!

Inderdaad, soms is het meervoud met een S eraan vast moeilijk. Deze keer twee voorbeelden uit het Wetenschapskatern van de Volkskrant. Het ene staat op Blz. 1W van 4 maart 2000. Maarten Evenblij schrijft:

bullet

'Daar heeft men al verschillende clou’s gevonden voor deze zeldzame ziekte.'

Dat moet CLOUS zijn, als je alleen naar de spelling kijkt; als je bij het woord zelf stilstaat, vermoed je dat er OORZAKEN of ERFELIJKE FACTOREN had moeten staan.

Spelfouten geven wel vaker aanleiding stil te staan bij de zin die ze bevat. Wat vindt u hiervan?

             Kranten portretteerden haar, CNN kwam filmen, persbureau’s loeiden.' 

(Martijn van Calmthout op pagina 5 W, ook 4 maart 2000)

PERSBUREAUS, u wordt zo gemolken!!

(En let op de vaste S!)

 Zelfs op de voorpagina kun je fouten aantreffen. In een zin als 'Hij wint de Tour' zal iedereen toch wel een t gebruiken in wint?

bulletWaarom dan een d in "De geschiedenis had hem geleerd dat de Tour aanvallende renners beloond"? 

(Voorpagina de Volkskrant, 10 juli 2000)

Dan was er ook nog een Volkskrant-redacteur die beweerde dat stierenmelk smakelijker was dan koeienmelk. Helaas las ik deze biologische nouveauté toen  ik zelf in Hongarije was. Teruggekomen kan ik het citaat niet meer vinden... wel weet ik dat de goede man buffelmelk bedoelde. (Kan het een vrouw geweest zijn? Nee!)

Biologie...

 Koplopers in het maken van spel- en taalfouten zijn ongetwijfeld de economische redacteuren. Wie komen er op de tweede plaats? De popjournalisten, schat ik. De nu volgende is een fout die ik al meer dan eens aangetroffen heb, waarschijnlijk omdat de uitdrukking: 'het lijdt geen twijfel' ineens weer populair wordt. 
bullet"Ozzfest is een metalfestival, en dat dit genre in een impasse zit, leidt geen twijfel."

Gijsbert Kamer, 5 augustus 2000, pagina 9)

bulletEr ontstaat een eenheidscultuur, waarin gelijke monnikken gelijke kappen krijgen, zonder dat men zich afvraagt of die monnikken wel in hetzelfde klooster thuishoren.

Kees Schuyt,  DE JAREN DES ONDERSCHEIDS (VK 19-1-2000)
bullet

Een variant hierop, in de krant van 4 november 2000:
"We zaten daar met zeshonderd man: genie en 'genezerikken'."

Daniel Koning, EN WAT DOE JIJ? in het katern Werk.
Daniel heeft het excuus dat de spellingcorrectie van zijn computer het woord helemaal niet kent.

Toevoeging bij kloeg/klaagde: de taalkundige Dr. Koefoed wijst mij erop, dat kloeg inderdaad een archaïsche, dus een verouderde,  vorm is! Zie ook het Gastenboek voor kritische opmerkingen over een rubriek als deze.  

Na verloop van tijd krijg ik het gevoel: laat maar zitten. Bijvoorbeeld met burgemeester Gulliano van New York, die leidt aan prostaatkanker, of iemand die zich tot de klas went. Die laatste fout is trouwens wel pathetisch (anglicisme!), want dan denkt die economische journalist eens wel aan de stam+t en dan vergeet hij de d!

 Nu stond er iets in de Volkskrant dat ik gewoon niet kan volgen. Ik weet dat het fout is, maar als ik probeer het uit te leggen raak ik in de knoop. Drie ontkenningen in een zin is gewoon een overdosis. Hoe zou je deze zin  logisch moeten begrijpen?
bullet"De vrouw heeft absoluut een goed gevoel voor marketing. Geen klant kan haar niet niet zien."

"Geen klant...." dus elke klant niet
"Niet zien...." moet haar dus wel zien
En dát weer ontkend!
Ik kom er niet uit.

[het stond op zaterdag 30 september in de bijlage voor gezondheidszorg en welzijnswerk, in de rubriek "U hoort nog...". De titel luidde 'Supermarkt biedt dakloze geen werk, wel onderdak'.]

Donderdag 29 juni 2000 stond er in de rubriek Hedenlands van Jan Kuitenbrouwer de combinatie ‘ten vondeling gelegd’. Misschien dacht de schrijver aan ‘ten grave dragen’?  In ieder geval moet het zijn: te vondeling leggen.

Misverstand 

Wat dit misverstand betreft: ook in de vorige eeuw werd dit al fout gedaan, zelfs door drievoudig afgestudeerde academici als Ed van Eeden.

Dit namelijk: 

iemand uitroepen tot de [beste][snelste][foutste] persoon van het WESTELIJK halfrond. Dat kan natuurlijk wel, maar dan moet je toch in Amerika zijn. Wij wonen, tot veler verrassing, op het OOSTELIJK halfrond. De grens ligt in Engeland (nulmeridiaan van Greenwich, weet je wel?). Dus inderdaad, ook in Engeland zijn er mensen die op het westelijk halfrond wonen. 

 

De meest verbouwde, verplaatste en gerenoveerde site van alle halfronden!