Op een wandeltocht met de literatuurclub kwam ik in Kampen. Ik had me van de
groep losgemaakt, om te bekomen van een overdosis menselijk contact. Kampen,
waar ik tot dan toe alleen was overgestapt van de trein uit Utrecht op de bus naar Urk,
bleek een prachtige plaats. Net over de brug, waarnaast een foeilelijke
opblaasvis de laatste Nederlandse steur moet gedenken, liep ik in de Oudestraat al tegen een
Jugendstilpand aan.
Een bakkerij in Jugendstil, met opvallend gave elementen zoals de twee deuren op de hoek. Helaas zijn de ovalen links en rechts van het venster in het omegavak beschilderd. Hier moeten vroeger figuren hebben gestaan, misschien uitgevoerd in tegels. Volgens de eigenaresse hadden daar vroeger een mannen- en een vrouwenfiguur gestaan.
In de straat rechts van de bakkerij (de Gasthuisstraat) waren nog enkele panden die aan Jugendstil deden denken. Op dat moment twijfelde ik aan de authenticiteit. Aan het eind van die straat sloeg ik linksaf, waarna ik op de Botermarkt tegen een prachtige gevel aanliep.
De eigenaar van deze winkel, een zaak in curiosa, vertelde, dat de gevel geplaatst was tegen een huis dat veel ouder was, uit de achttiende eeuw als ik het mij goed herinner. Hij vertelde ook, dat een van de ornamenten in de oorlog kapot gegaan was, toen de brug over de IJssel gebombardeerd werd. Ik meen dat het om de steen rechtsonder in de pui ging.
Een mooi detail vond ik in de portiek. Vaak worden portieken bij winkels in Jugendstil versierd met tegeltableaus, maar deze portiek had daarnaast ook een spiegel in het plafond.
Op mijn eerste uitgebreide wandeling in Kampen vond ik ook nog een prachtig park buiten de wallen en een karakteristiek, verlaten ziekenhuis. Ik besloot dat ik hier zeker terug moest komen.
Dat gebeurde sneller dan ik verwacht had. Het Stedelijk Museum in Kampen wijdde een tentoonstelling aan Jugendstil en beschreef ook een wandeling langs Jugendstil- en Art Deco-gebouwen. Voor de gegevens van de huizen op de bijgaande foto´s heb ik dankbaar gebruik gemaakt van deze beschrijving. Op een mooie dag in 2001 hebben Alfons Ravelli en ik die wandeling `gedaan´.
A1
A2
A3
- Onmiddellijk als je van de trein komt, loop je bijna tegen dit gebouw aan. Maar het hoort bij de Plantage, een plein dat we aanvankelijk links lieten liggen. Wij reizigers wilden eerst een kopje koffie drinken, het liefst in de bakkerij die ik op mijn eerste tocht gesignaleerd had.
- De bakkerij bevat namelijk een lunchroom, die ook in het interieur nog duidelijke Jugendstil-elementen bevat. Bij nadere inspectie van de deuren, ontdekte Il Alfonso dat er in de rechterdeur - die gaaf leek - één dwarslatje ontbrak. De bakker vertelde dat het verdwijnen van de sierlijke latten (van de linker deur waren de onderste verdwenen) kwam door vandalisme. Jongeren die op zaterdagnacht dronken over straat zwalkten vonden er aardigheid in dit soort dingen te vernielen.
- Beeld vanaf de hoek. Waarom zitten daar twee deuren, die elkaar hinderen als ze allebei open zouden gaan?
A4
Klik op deze foto´s om ze schermvullend te krijgen, dan kun je nog veel meer details zien. Ze zijn afgestemd op een scherm van 19 inch! Kijk eens naar de latei boven de balkondeuren. Volgens mij is de uitsparing voor het hemelwater in het midden daarvan typisch iets voor art nouveau en art deco.
Het huis van de architect
En waar woonde G.B Broekema, de architect die Kampen zoveel Jugendstil-gebouwen geschonken had, zelf? Langs de IJssel, in het middelste van drie forse herenhuizen.
Het zijn huizen met een buitendeur (die volgens ons een latere toevoeging is, misschien tegen vandalisme?), een portiek en dan de echte huisdeur. De architect woonde op nr. 19, en raad eens wie daar nu woont?
De familie Rothuizen!
B1
B2
B3
-
Ravelli neemt de huizen aan de IJsselkade eens goed in zich op.
-
Het meest rechtse huis bevat de meeste tegeltableaus.
-
Ik weet even niet meer waar dit huis stond. Aan de Vloeddijk, denk ik. Veel prachtige details, twee maal een omegavorm (de loggia en de bovenzijde van de portiek) en ook twee tableaus van beschilderde tegels.
Een Italiaans plein
G.B. Broekema (1866-1946) is zeer prominent aanwezig in Kampen. Hij moet rond 1900 zelfs onontkoombaar geweest zijn. De meeste Jugendstilhuizen in Kampen zijn van zijn hand. In dat jaar kwam de bakkerij van Stuurop tot stand en werd tevens de gehele noordwand van de Plantage gerealiseerd. De westelijke gevel van dit gebouwencomplex kwamen we al tegen toen we vanaf het station over de brug in de richting van de vispoort liepen (foto A1). De gevel in lengterichting staat hieronder in twee foto´s. Ze passen precies op een 19 Inch-scherm.
Met zijn loggia´s en onbruikbare balkonnetjes doet dit gebouw mij Italiaans aan. Of komt dat door het zonnige weer, de terrasjes en de docent met de Italiaanse naam en zonnebril?
Leve de Hema!
Op het hoofdweb, www.mellegers-1.myweb.nl, staan acht pagina´s die gewijd zijn aan Jugendstil in Antwerpen en Utrecht. Op Jugendstil 1 staat een foto van de Utrechtse Hema, die ook - op een andere manier - laat zien dat de Hema respect heeft voor Jugendstilgebouwen.
- Deze pagina is vrij traag: met een 56k6-modem duurt het bijna twee minuten voor je alle beelden ziet. Daarom zijn de meeste foto´s verkleind weergegeven. Als je er op klikt krijg je ze (meer dan) schermvullend te zien.
Op de steiger
Voor deze foto´s klom ik in een nauw straatje op een verrijdbare steiger. Wat was dat ding wankel! Ik dacht dat hij elk moment kon wegrijden of omvallen. En ik betwijfel of het straatje breed genoeg was voor een vrije val.
Klik op de foto´s om
details te zien.
De resultaten waren in één opzicht teleurstellend: ik kon niet méér in de zoeker krijgen dan vanaf de begane grond. Maar de bloemen waren mooi!
Meer Jugendstil in Kampen
Meer foto´s met commentaar op de nevensite Art
Er bestaan meer nevenwebs van deze website. Bijvoorbeeld:
(Klik!) 
Kariatiden!Art